Wyprawy w wysokie góry to nie tylko przygoda i niesamowite widoki, ale też ogromne wyzwanie dla organizmu – w tym dla naszych oczu. Jednym z podstawowych elementów wyposażenia każdego alpinisty czy himalaisty są okulary wysokogórskie, które chronią wzrok przed szkodliwym promieniowaniem i trudnymi warunkami atmosferycznymi. Czym się charakteryzują i na co zwracać uwagę przy ich wyborze?

Dlaczego okulary w górach są tak ważne?

Na dużych wysokościach natężenie promieniowania UV jest znacznie wyższe niż na poziomie morza – szacuje się, że co 1000 m wzrostu wysokości, promieniowanie UV zwiększa się o około 10-12%. Dodatkowo śnieg odbija nawet 80% promieniowania słonecznego, co potęguje jego działanie. Bez odpowiedniej ochrony łatwo o śnieżną ślepotę, czyli oparzenie rogówki, które objawia się bólem, łzawieniem i czasową utratą wzroku.

Cechy charakterystyczne okularów wysokogórskich

Okulary wysokogórskie różnią się od standardowych okularów przeciwsłonecznych. Muszą spełniać szereg wymagań, aby skutecznie chronić oczy w ekstremalnych warunkach. Do najważniejszych cech należą:

1. Filtry UV 400 i kategoria przyciemnienia 4

Najważniejszy element – okulary wysokogórskie powinny posiadać filtr UV 400 blokujący promieniowanie ultrafioletowe oraz przyciemnienie kategorii 4, która przepuszcza zaledwie 3-8% światła. Takie okulary są zbyt ciemne do prowadzenia samochodu, ale w górach są nieocenione.

2. Polaryzacja i powłoka lustrzana

Polaryzacja pomaga zniwelować odblaski, szczególnie od śniegu i lodu. Powłoka lustrzana odbija część światła, dodatkowo chroniąc oczy.

3. Osłony boczne

Chronią oczy przed promieniowaniem dostającym się z boków oraz przed wiatrem, kurzem i lodowatym powietrzem. Mogą być wykonane z tworzywa, skóry lub silikonu.

4. Wytrzymałość i dopasowanie

Okulary wysokogórskie muszą być solidnie wykonane – odporne na uderzenia, pęknięcia i niskie temperatury. Ważne jest też, by dobrze przylegały do twarzy i nie zsuwały się przy intensywnym ruchu. Muszą wytrzymać upadki, niskie temperatury, wiatr, a czasem nawet mały śnieżny huragan. Dlatego najlepiej sprawdzają się oprawki z tworzyw takich jak GrilamidTR90 lub Poliwęglan.

Rodzaje soczewek

Okulary wysokogórskie mogą mieć soczewki:

• Mineralne (szklane) – bardzo odporne na zarysowania, ale cięższe i bardziej kruche.

• Poliwęglanowe lub Polaryzacyjne – lekkie, odporne na uderzenia, choć łatwiej je zarysować.

• Fotochromowe – dostosowują się do warunków oświetleniowych, co może być przydatne podczas zmiennej pogody (warto jednak sprawdzić, czy soczewki przyciemnią się do maksymalnej wartości s4)

Kiedy i gdzie warto je zabrać?

Okulary wysokogórskie przydadzą się wszędzie tam, gdzie jesteśmy narażeni na silne promieniowanie słoneczne – podczas wspinaczki w Alpach, na lodowcach, w Himalajach, a także podczas zimowych trekkingów w Tatrach. To sprzęt obowiązkowy nie tylko dla zawodowych alpinistów, ale też dla amatorów górskich wypraw.

Kilka pro tipów przed zakupem:

• Przymierz okulary przed wyprawą – muszą dobrze leżeć!

• Sprawdź, czy są kompatybilne z kaskiem, jeśli zamierzasz się wspinać.

• Zawsze miej zapasową ściereczkę i etui – śnieg i lód potrafią być bezlitosne.

Podsumowanie

Oczy to jeden z najbardziej wrażliwych organów naszego ciała, a w górach są narażone na wyjątkowo niekorzystne warunki. Okulary wysokogórskie to nie gadżet, a konieczność, jeśli chcemy cieszyć się pięknem gór bez ryzyka uszczerbku na zdrowiu. Wybierając odpowiedni model, warto kierować się jakością, a nie tylko ceną – w końcu od ich skuteczności może zależeć nasze bezpieczeństwo.